De Hoogeweg
De Hoogeweg Foto: Aangeleverd

Op de Hoogeweg

Column

Harry Stegeman woont al bijna een halve eeuw in het midden van het land. De Kop van Overijssel is het land van zijn jonge jaren. Hij groeide op in Meppel en zijn kleine zeilboot lag in Wanneperveen. Harry was vorig jaar een tijdlang onderweg in de Kop van Overijssel en schreef daarover het boek In de Kop van Overijssel - lopen, fietsen en stilstaan. Voor zijn column oriënteert hij zich vooral hieraan.

Ik loop op de Hoogeweg, even voorbij Ossenzijl. Het perceel links, tegenover de eerste boerderij heet Torenakker. Maar er is in geen velden of wegen een kerktoren te zien. Dat was ooit anders. Tot zeker halverwege de zeventiende eeuw lag hier IJsselham. Het gehucht was tussen 1100 en 1400 met de ontginners van het veengebied mee opgeschoven van waar nu Blankenham ligt.

Dat opschuiven was uit nood geboren: het werd in het oude ‘Silehem’ na enige tijd simpelweg te nat om nog te kunnen boeren. Maar de IJsselhammers kregen op enig moment ook aan de Hoogeweg natte voeten. Het dorpje werd weer verplaatst, nu naar net onder Oldemarkt. En daar ligt het nu nog. 

Nederzettingen
Je zag het meer hier in de veengebieden, dat opschuiven van een heel dorp. Wanneperveen bijvoorbeeld is twee keer verplaatst, Giethoorn waarschijnlijk drie keer. De eerste nederzettingen bestonden uit houten of lemen huizen met een strodak en waren dus ‘makkelijk’ verplaatsbaar. Maar de kerk was meestal van steen en werd pas vervangen als de boerderijen en de huizen echt te ver weg waren komen te liggen.

De kerk hier aan de Hoogeweg heeft het nog tot aan het eind van de achttiende eeuw uitgehouden. De toren stond hier zelfs tot in 1810. Het tracé van het kerkpad is te herkennen aan de iets hogere ligging in het land. Maar je moet wel weten waar je kijken moet.