Column van Philip Friskorn: De oeverzwaluwen en hun nesten
· leestijd 1 minuut ColumnDeze natuurcolumn wordt verzorgd door natuurfotograaf Philip Friskorn uit Oldemarkt. Naast het maken van natuurfoto’s, kan hij daar ook mooi over vertellen, zoals in deze column over de oeverzwaluw.
In het voorjaar komen de zwaluwen terug uit Afrika en dat doen ze niet allemaal op hetzelfde tijdstip. De oeverzwaluw komt vrij vroeg terug, begin april kunnen we de eerste exemplaren verwelkomen. De oeverzwaluw is de kleinste van de in Nederland voorkomende zwaluwen. Oeverzwaluwen graven in steile zandwanden een tunnel van 50-100 cm met aan het eind een nestkamer die bekleed wordt met wat gras of veertjes. In een goed jaar hebben ze soms twee legsels. Het bijzondere daarbij is dat de jongen van het eerste broedsel helpen om de jongen van het tweede broedsel groot te brengen, zodat ze snel vliegvlug zijn en in september naar Afrika kunnen vertrekken.
Verenkleed
Het verschil in verenkleed tussen een volwassen en een juveniele oeverzwaluw is duidelijk te zien: Jonge oeverzwaluwen hebben een wat bruiner verenkleed dan een volwassen vogel, maar nog duidelijker is het verschil te zien aan de randen van de veren en de baardstreep. Die zijn bij een volwassen vogel nagenoeg wit en bij een jong is dat crèmekleurig. Ik had het geluk dat ik bij het fotografisch volgen van een oeverzwaluwenpaar ergens in een steile zandwand eind augustus het voeren kon vastleggen.
Muggen
Oeverzwaluwen eten bij voorkeur muggen, met bolletjes muggen voeren ze de jongen. Tienduizenden muggen zijn nodig om een koppeltje jongen groot te brengen en die zijn er voldoende in de buurt van water. Water en muggen zijn er voldoende in de Kop, maar steile zandwanden zijn er niet of nauwelijks. Dat probleem is opgelost in de Weerribben. Bij de Twitterhut aan de Ir. Luteijnweg is al weer jaren geleden een betonnen wand gebouwd met daarin 156 gaten. Die gaten worden gevuld met zand en flink aangestampt en daarin kunnen de vrouwtjes en mannetjes samen de nesttunnel uitgraven.
Vers zand
Ieder jaar weer moet de wand met vers zand worden gevuld. Een behoorlijke klus die jaarlijks wordt gedaan door leden van de IVN Vogelgroep. Het was op 5 maart een koude ochtend, maar toch lukte het om het zand in emmertjes aan te voeren, met een bootje over te zetten en de 156 gaten te vullen. Koffie en koek hielden de deelnemers op de been en in ruim vier uur was de klus geklaard. De oeverzwaluwen zullen spoedig arriveren en dankbaar gebruik maken van de noeste arbeid van de Vogelgroep.
