25e editie: Een duik in het verleden van Giethoorn: 1976 en de Gieterse daansers

GIETHOORN - In deze maandelijkse rubriek duikt Gerke van Hiele, predikant van de Doopsgezinde Gemeente, in het Gieters verleden. In deel 25 keert hij terug naar 1976 en de Gieterse daansers.

Tom Vos schreef in 1981 in zijn bundel ‘Punterend door Giethoorn’ over het bijzondere van het dorp. Voor hem was Giethoorn zonder meer uniek. Niet alleen door zijn uiterlijk, maar ook door taal, volkskarakter en levensgewoonten in vergelijking met andere dorpen en gehuchten in de Kop van Overijssel. Hij sprak beeldend over een witte, of liever kleurige vlek op de nogal zwarte kaart van het oude Drostambt Vollenhove. Giethoorn was voor hem, de lichtvoetige, ja het vrolijke dansmarieke te midden van een sombere stoet pelgrims op weg naar het beloofde land. Giethoorn was voor hem in alle opzichten een buitenbeentje en dat in de goede zin van het woord. Dit zou terug gaan op de Italiaanse afkomst van de Flagellanten die in 13^e eeuw van Zuid-Europa naar deze streek kwamen. Hun mediterrane temperament zit in van alles. Het Gieters dialect is zangerig en melodieus. Het klinkt veel ‘lichtvoetiger’, luchtiger en speelser dan de streektaal in omringende dorpen. Dat zit ook in hun tred, sommigen hebben zelfs iets danserigs in hun manier van lopen. Het overgrote deel van de bevolking is vrijzinnig, tolerant en libertijns in hun opvattingen. Ze musiceren en zingen graag en spelen goed toneel, aldus Tom Vos.

Oude danstraditie

Dat er jarenlang een Dansgroep was als de Gieterse Daansers hoeft dan ook niet te verbazen. Er is een oude danstraditie van boerderijfeesten, herbergen en tentfeesten. De voetjes moeten en zullen van de vloer. Er is voor deze dansers een bronzen standbeeld opgericht. Dit is gemaakt door Jan Krikke in 2003. Het staat op een bakstenen sokkel en stelt een folkloristisch dansend paar voor. Het stel dat poseerde voor het beeld was ook lid van de dansgroep. Het beeld kreeg een plek op het grasveld naast d’ Olde skoele en werd onthuld door wethouder Anne Beeltje en Femmy Woltman-Groen. Op 4 november 2023 werd het verplaatst naar het erf van Museum Giethoorn.

De vereniging Gieterse Daansers werd opgericht in 1976. Dit initiatief kwam voort uit de eerder door de Plattelandsvrouwen van Giethoorn georganiseerde cursus oude dansen. Daar was veel belangstelling voor. Bij café Fanfare, werd de deelnemers de beginselen van het volksdansen bijgebracht. De muziek kwam uit een koffergrammofoon en had een variatie van wals tot polka.

Voetjes van de vloer

Na een aantal jaren in de Harmonie in Noord hadden ze twintig jaar als vaste stek d’Olde skoele aan het Binnenpad. Een keer in de veertien dagen op de vrijdagavond gingen de voetjes van de vloer. Er werd gevolksdanst onder leiding van Corrie Korver en ook bevriende dansgroepen werden ontvangen. Opgetreden werd er naar hartenlust. Interesse voor lidmaatschap van de Nederlandse volksdansbond was er niet. Men gaat hier liefst zijn eigen gang. 

De Gieterse Daansers was een folkloristische dansgroep van tegen de twintig echtparen. Regelmatig werd er opgetreden in klederdracht die nog dateerde uit de begin van de 20^e eeuw. Zij waren naast het zangkoor “De Olde Maoters” de enige groep die de typerende Gieterse witte mutsen droegen. Op een gegeven moment trad er vergrijzing op en deed men moeite om ook jonge echtparen en zelfs samenwonenden (!) bij de dansgroep te betrekken. Ook belangstellenden werden uitgenodigd om eens een kijkje te komen nemen, wellicht dat u bij het zien van zoveel spontaniteit ook mee gaat doen. Er werd gedanst op mechanische muziek (cassetterecorder) maar graag zouden ze in contact komen met een accordeonist( e) die voor live muziek zou kunnen zorgen. 

Uitwisseling met Frankrijk

Al vroeg ontstaan er al internationale contacten met een groep uit Igé in het Franse Normandië. Dit leidt tot een uitwisseling en in het prille bestaan van de dansgroep was dit een mooi moment. Ook brengen de Gieterse Daansers hen een tegenbezoek en er volgen een aantal onvergetelijke dagen en trekt de hele groep als ambassadeurs van Giethoorn in optocht op klompen door het Franse dorp. 

Nu kijkt het bronzen danspaar weer uit op het Binnenpad. De levenslust spat er vanaf. Je krijgt er lentekriebels van. Ze hebben er zichtbaar en zorgeloos plezier in en ze vinden elkaar ook erg leuk. Hun vrolijke altijd lenteboodschap kan je te midden van de sneeuwklokjes niet missen. Af en toe de voetjes van de vloer is goed voor lichaam en ziel. Je zou het te midden van de humeurigheid van alle dag soms vergeten, maar het leven is er om te vieren. 

Inspiratie: Sander ter Haar, ‘Twintig jaar Gieterse Daansers’’