De velduil is een dagjager
· leestijd 1 minuut ColumnDeze tweewekelijkse natuurcolumn wordt verzorgd door Philip Friskorn. Dit keer verschijnt de velduil voor zijn camera.
In mijn columns in De Kop zijn al een aantal soorten uilen beschreven. De velduil is een soort die, in tegenstelling tot de meeste uilen, overdag jaagt. Dat maakt het zien en fotograferen eenvoudiger, hoewel zo eenvoudig is het nu ook weer niet want de velduil is zeldzaam en staat op de Nederlandse Rode Lijst als ‘ernstig bedreigd’. Het aantal broedparen werd door SOVON in 2020-2022 geschat op slechts 5-20. Met name op de Waddeneilanden en de noordkust van Friesland en Groningen broeden deze vliegende schoonheden. In de winterperiode kan het aantal in Nederland oplopen tot rond de 500 vogels omdat overwinteraars uit Noord- en Noordoost Europa en Rusland naar onze streken komen. Zo nu en dan hebben we een goed muizenjaar en dat was ook in 2023 het geval. Ik trok er meerdere malen op uit om aan de Friese Waddenkust in het ruige buitendijkse gebied velduilen te fotograferen. Wereldwijd is de soort niet bedreigd en komt voor op vele continenten met diverse ondersoorten.
Velduilen zijn bodembroeders en leggen in hun nest 7-10 eieren, alles afhankelijk van het voedselaanbod. In jaren met een overvloed aan muizen kunnen zelfs twee broedsels grootgebracht worden.
Indrukwekkende gele ogen
De velduil is een grote uil met lange vleugels en indrukwekkende gele ogen met zwarte iris die je kippenvel doen krijgen als ze je tijdens het fotograferen aankijken. De nagenoeg onzichtbare oorpluimpjes en het geelbruine verenkleed zorgen voor een goede camouflage. De ronde gezichtssluier is kenmerkend. De spanwijdte bedraagt maar liefst 100 cm. Met een gewicht van tegen de 500 gram en een lichaamslengte van rond de 40 cm behoort de velduil tot de grootste uilen in Nederland.
De velduil is in Nederland drastisch afgenomen door verlies aan broedgebied, modernisering van de landbouw en recreatie. De velduil houdt van rust en daar ontbreekt het steeds vaker aan.
Zelden waargenomen
In het prachtige boek ‘Vogels van het Nationaal Park Weerribben-Wieden’ is te lezen dat de velduil in de Weerribben in de jaren zestig van de vorige eeuw nog voorkwam met 40-50 broedparen. Daarna ging het snel achteruit en werd in 1984 het laatste broedgeval vastgesteld door Dick Woets. Ook in De Wieden is de velduil zeldzaam geweest, geen broedgevallen in de recente historie en slechts enkele waarnemingen. Velduilen worden nog maar zelden waargenomen in De Kop, helaas!
